KIRŞEHİR HALK KÜLTÜRÜNDE ABDALLARIN YERİ

      Özünde Türkmen ve Karacakurt aşiret geleneğini taşıyan ve bu kültürü doyasıya yaşayan Kırşehir’de, yöreye daha sonraları  gelip yerleşen Abdallar da halkla kaynaşıp kenetlenerek, bu kültürün bir parçası olmuşlardır. Dahası, esmer tenli bu  insanlar, yerleşik yaşam düzenine ayak uydursalar bile;  saz çalarak, türkü söyleyerek  gönüllerde taht kurup, bu alanda hizmetkâr olmayı tercih etmişler. Son derece  tevazûlu  davranışları, ince nüktedanlıkları, özellikle de dürüst ve düzgün oluşları Abdalları  mütevazı mertebelere yüceltip, yükseltmiştir. Yöremizde “Teber Uşağı” ya da “Ustalar” namıyla da anılırlar.

     Teknolojinin hızlı ivme kazanması, nüfusun artışı;  zira, halkın ekonomik kısırlığı tasarrufa dönüştürmesi neticesinde “kırk gün kırk gece süren düğünler” artık masallarda kalmış;  şimdilerde  düğün ve eğlencelerin salonlarda yapılarak “kırk dakikaya” düşmesi, Abdallara olan ilgiyi azaltmıştır. Dolayısıyla Abdalların ‘gönüllerde taht kuran dostlukları ve sultanlıkları’ mazi olup, anılarda kalmıştır.

     Kültürümüzün bir parçası olan Abdallarımızdan alınan bir kaç anekdotu yarenlik tadında ve tavında sizlerle paylaşarak konuyu bütünleştirelim: İşte örnekleri, buyurun;

BU ZENAATI BELLE... YOKSA MEMUR YAPAR SÜRÜNDÜRÜRÜM !

      Abdallar Kırşehir’in Bağbaşı mahallesinde yaşarlar. Genellikle de ilkokuldan yukarısını okumazlar. Bağbaşı Abdallarından  ‘Kabadayı’ lâkaplı Hüseyin Garip, kendi mesleğine hor bakan ve bu sanatı öğrenmek istemeyen oğlu Neşet’e kızar:
     “Belleyeceksen bu zenaatı belle ... Yoksa seni Kale’deki mektebe gönderir, o yüksek taş merdivenlerden her gün çıkarır-indirir, sürüm-sürüm süründürürüm... O zaman da Danyal’ın oğlu Sedat gibi öğretmen yapar, köy-köy gezdiririm !” der.*

  ŞU KARA HERİFİN KESTİĞİ YENİR Mİ?

     Bir gün ‘Kabadayı lâkaplı Hüseyin Garip’ kara sünnet çantasıyla tam tekmil dolaşırken, akşama misafir ağırlayacak kadının biri elindeki tavuğu kesecek “erkek” aramaya kapısının önüne çıkmıştır. Malûm Anadolu’da âdettendir, kadın kısmı canlı kesmez, özellikle bülûğa ermiş erkeklere kestirirler. Tam da o sırada sokakta geçen “Kabadayı”önüne çıkar.Etrafına bakınır, tanıdık birisini göremeyince  sünnetçi “Kabadayı”ya  seslenir: “Şu tavuğu kessene amca !” der.

     Kadını gözlemekte olan komşunun acer gelini, yarı şaka, yarı ciddî lâfa karışır: “Bırak Allah’ını seversen, şu kara herifin kestiği yenir mi?” deyince;

     Ne desin “Kabadayı”?.. O da gelinin kendisine takıldığını anlamıştır. Az düşündükten sonra istifini bozmadan her zamanki hazır cevaplığıyla geline hiç beklemediği bir cevap verir:

     “Ne olacak yani kızım... Senin kocayınkini de ben kestim !” der.*

 İSTİKLÂL MARŞINI KİM YAZDI ?  HAYDİ BİLİN BAKALIM !

     Bir düğünden dönüp Pazar sabahında gelini yeni evine indiren Kırşehir Abdalları: “Herkesi eğlendirdik, ağlattık, güldürdük. Biraz da kendimize bakalım “ diyerek Kervansaray Dağı’nın tepesinde bir su başında konaklayıp günün geç saatlerine kadar eğlenirler.

    Kendi araçlarına tıka basa sıkışıp Kırşehir merkezine girdiklerinde bir trafik polisi yollarını keser.Tanımıştır ustaları. Kafaları çakırdır. Polis memuru: “Bakınız hepiniz sarhoşsunuz, şoförünüz de sarhoş. Size bir soru soracağım bilirseniz ceza yazmayacağım.”der.

     Hep bir ağızdan: “Sor bakalım ağam!” diyen ustalara soru gelir. Polis memuru: “İstiklâl Marşımızı kim yazdı?”

     Arka koltuklardan birbirlerine: “Acep kim yazdı diye mırıldanırlarken,şoför kendini toparlar: “Muharrem Ustamız yazdı desem, derin okumuşluğu yoktu. Neşet zaten güçcüğüdü o yıllarda, yazamaz. Çekiç Ali de yazmadı, iyi biliyorum. Bunu yazsa- yazsa Hacı Emmim  yazmıştır. Evet Hacı  Taşan  yazdı ağam !” deyince,  kasıla –kasıla gülen trafik polisi: “Tamam, şimdi bildiniz, ceza yazmıyorum” derken; şoför de arkadaşlarına dönüp:

     “Gördünüz mü nasıl da bildim!” diyerek, havasını atar. *

     Sözün özü: Abdallarımızın ; hizmet, hürmet ve anılarıyla kültürümüze güzellik katması, ülkemiz ve yöremiz Kırşehir için inkâr edilemez bir şanstır.

     Yönetimde görev alan sorumlularımızın da Abdallarımızın heykelini Kırşehir’in tam göbeğine dikerek kadirşinaslık edip  bu insanları anıtlaştırmaları ahde vefanın en güzel örneğidir. Kendilerine teşekkür ederim.

      Hoşça kalınız.

Duran ERDOĞAN

Kırşehir Anekdotları Yazarı   

E.posta: duranerdogan1947@hotmail.com

Tel & Gsm: 0 (537) 308 56 58 

*Kaynak: Adnan Yılmaz, Kırşehir Örneklemesiyle Anadolu Abdalları sayfa:175,195,203 Kırşehir 2008